خروس لاری به خروس نژاد لاری گفته میشود که بارزترین صفت آن جنگندگی و استقامت بالای آن در مبارزه و عدم تسلیم آن میباشد.
نژاد لاری
پراکنش: واریتههای گوناگون خروس لاری را میتوان به طور خالص در نواحی مختلف ایران به خصوص در شهر لار، واقع در جنوب استان فارس یافت. تعداد کمی از این نژاد نیز در ناحیه اردبیل، چابهار وکنارک و نیز تهران وجود دارند. معمولاً خالصترین نوع این نژاد در شهرلار پرورش داده میشود. در خراسان و به خصوص در نواحی مرزی تعدادی از این نژاد یافت میشود. (در افغانستان و در مجاورت مرز ایران نژادی با خصوصیت نژاد لاری پرورش داده میشود که به نژاد افغانی معروف است، ولی دلایل موجود نشان میدهد که نژاد افغانی نژاد مستقل نبوده و بلکه نوعی از لاری میباشد که در افغانستان پرورش داده میشود و از نژاد لاری سنگین تر است).
مشخصات ظاهری
شکل عمومی بدن نژاد لاری با تمام نژادهای دیگر متفاوت است و به طور کلی بدن بلند و کشیده، سینه پهن و عمیق و پرگوشت، گوشت سینه سفت و پر، پشت پهن و دارای شیب از جلو به عقب میباشد. بالها محکم و به بدن چسبیده و پرهای دم با زاویه ۴۵درجه بالاتر از امتداد پشت قرار گرفتهاست. ساق پا با زاویه ملایمی به ران متصل شدهاست و از این رو به طور کلی شکل ویژهای به بدن این نژاد میدهد. رشد سر نسبت به بدن کوچک به نظر میرسد و فرم سر به اصطلاح ماری شکل میباشد. تاج اغلب در انواع اصیل توت فرنگی شکل و گردویی است. چشمها درخشان، عقابی و سفید یا فیروزه ایی یا پرتقالی رنگ بوده و رشد تاج و ریش اغلب کم است. تاج در خروسها، قرمز تیره و در مرغها قرمز معمولی و لاله گوش در تمام انواع این نژاد قرمز رنگ است. منقار کوتاه، بسیار محکم و زرد رنگ است و در بعضی انواع، لکههای قهوهای رنگ در منقار بالایی وجود دارد. گردن نسبتاً بلند و استوانهای و انتهای آن تقریباً در بدن فرو رفتهاست. قلم پا کلفت و بلند بوده و رنگ آن اغلب در واریتههای اصیل زرد مایل به قهوهای و در برخی انواع قهوهای پررنگ وحتی تیره میباشد. پنجهها پهن و دارای چهار انگشت است.
انواع نژاد لاری
واریتههای مختلفی از نژاد لاری در ایران مشخص شدهاست. شکل بدن در تمام این واریتهها تقریباً شبیه هم بوده و فقط از نظر رنگ پر و بال با هم فرق دارند. خروسها را بر اساس نوع تاج به تاج مهر، تاج سپر و تاج میل تقسیم میکنند. گفته میشود که نژاد اصیل مشخصات زیر را دارد: چشم سفید و یا زاغ، پای سبز یا زرد، دم پایین، نوک کوتاه و عقابی، سر گرد و ریش و گوشواره بسیار کوتاه.
به طور کلی از نظر رنگ پر و بال واریتههای مختلف نژاد لاری که در ایران وجود دارد به شرح زیر میباشد:
افغانی و ایرانی که در اصطلاح عشقبازهای افغان به کلنگی معروف است که بیشتر در نواحی شرقی ایران یافت میشود و به رنگهای ابرش با چشمان زاغ و فیروزه ایی ویا سفید وجود دارد.
در نواحی غربی نژادهایی با نام جنگلی که حاصل ی از نژاد ترک و ایرانی یا افغانی و ایرانی با ترک هستند که اغلب در کرمانشاه و کردستان ایران یافت میشوند. همچنین نژاد مالای و مالاگاچ هم با در این نواحی به صورت ترکیبی از دو نوع قبلی موجود است.
در نواحی شمال غرب و تبریز و اردبیل انواعی از مالای و مالاگاچ با ترکیبی از نوع ایرانی آن و انواعی از ترک مخلوط شدهاند که از نظر زیبایی و قدرت بدنی با واریتههای کرد قابل مقایسه هستند. اما در شمال ایران و نواحی کنارهٔ دریای مازندران به دلیل فرهنگ بومی مردم ترکمن و علاقه وافر آنها به جنگ لاری در این نواحی از بهترینهای تمام ایران حتی افغانستان یافت میشود که با ترکیب انواع مالای و افغان با لاری ایرانی انواع جنگی منحصربهفردی یافت میشود. در نواحی غرب دریا و بندر انزلی هم جنگ لاری به یکی از سرگرمیهای مهم ی تبدیل شده است که همراه شرط بندیهای میلیونی میباشد! به همین دلیل از تمام ایران بهترینهای خروس و مرغ لاری با انواع محلی قدیمی ترکیب که انواع جنگی منحصربهفردی رابه وجود آوردهاند.
جمعبندی :باتوجه به علاقه لاری بازان و شرط بندهای این عمل به نوعی کسب تبدیل شده که میتواند باعث ایجاد انواع بسیار جنگی لاری در پی ترکیب و اصلاح آنها در آینده ایی نه چندان دور بود!
خصوصیات تولیدی
مرغان نژاد لاری از نظر کلی جزو نژادهای سنگین میباشند. سرعت رشد و رویش پرها در بین افراد این گروه نژادی در ابتدا کند میباشد، ولی از سن سه ماهگی به بعد از سرعت رشد نسبی خوبی برخوردار میشوند.
وزن مرغان بالغ یکساله حدود ۳ تا ۴ کیلوگرم و وزن خروسها در همین سن ۴ تا ۵ کیلوگرم و بیشتر میباشد. در خروسهای مسن، وزن گاهی به ۶ تا ۵/۶ کیلوگرم و بیشتر هم میرسد.
سن بلوغ جنسی و تخمگذاری اغلب در ۷ ماهگی (۲۷ تا ۲۸ هفتگی) بوده و تخمگذاری با تخم مرغهای ریز شروع میشود.
تولید تخم مرغ سالیانه بین ۶۰ تا ۸۰ عدد (حدود ۱۸درصد) با وزن متوسط هر تخم مرغ ۵۰گرم میباشد.
تخم مرغ به رنگ کرم تا قهوهای تیره و به شکل بیضی کشیده و با پوستهای نسبتاً ضخیم است.
ضریب تبدیل غذایی بسیار نامطلوب میباشد. به طوری که در مقابل حدود ۲۰ کیلوگرم غذای مصرفی ۱کیلوگرم تخم مرغ تولید میشود. گوشت و تخم مرغ آنها دارای طعمی مطلوب بوده ولی در سنین پایین از گوشت خوبی برخوردار نمیباشند.
دفعات کرچ (مرغ) در این نژاد زیاد است و معمولاً در سال ۲ تا ۳ بار کرچی در بین این مرغان دیده میشود. (به طوری که بعد از تولید هر ۲۰ تا ۲۵ عدد تخم مرغ حالت کرکی پدیدار میشود).